Obóz Związku Strzeleckiego im. Zygmunta Lewakowskiego w Zakrzowie (1929-1939)

Pobierz w PDF

download a PDF file

Author:

Mirosław Aleksander Płonka

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie Instytut Historii i Archiwistyki

Pedagogical University of Krakow Institute of History and Archival Studies

ORCID: click here

e-mail: miroslaw.plonka@up.krakow.pl

Abstract

The camp of the Związek Strzelecki (Riflemen’s Association) named Zygmunt Lewakowski in Zakrzów (1929-1939)

In 1929, in the Beskid village of Zakrzów (now the commune of Stryszów, poviat of Wadowice), the cornerstone for the construction of the first permanent and large camp in the Kraków district of the Riflemen’s Association was consecrated and laid. With the fall of the Second Polish Republic, the idea of summer and winter camps, during which young people could take advantage of instructor’s courses, systematic sports or shooting exercises, died. At the same time, the foundation of Zygmunt Lewakowski and his idea of developing hygiene, sport and culture both among the youth associated in the Union and the rural population permanently living near Chełm were forgotten. At the same time, the memory of the camp itself disappeared, the creation of which marked the next stage of military training of the civilian population in the Second Polish Republic (from then on, the professionally prepared infrastructure was to replace ordinary meadows intended for campsites). The facility was the pride of the Krakow district, which could accommodate approximately 170 shooters at the same time. In addition to recalling the existence of the camp itself, the author draws attention to the importance and stages of building the base, pointing to the ways of its impact on the community of the Lesser Poland ZS and the inhabitants of the villages of the present Stryszów commune.

Key words:

Zakrzów, Zygmunt Lewakowski, Związek Strzelecki

 Pages:

56 – 71

Bibliography:

Archiwum Parafii Stryszów

Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie

„Architekt: miesięcznik poświęcony architekturze, budownictwu i przemysłowi artystycznemu”, 1930, R. 231930, nr 3-4, s. 61.

Dwa dni w obozie budzowskim, „Strzelec”, 1 IX 1929, R. IX, nr 35 (285), s. 8-9.

Nekrolog Jana Grzywińskiego, zm. 9 VI 1944 r., druk w BJ UJ, sygn. 224649 III Gra-Gz 68.

Obóz letni Związku Strzeleckiego im. Z. Lewakowskiego w Zakrzowie, „Wiadomości Strzeleckie: biuletyn miesięczny Okręgu Krakowskiego Związku Strzeleckiego”, 22 II 1930, R. 1, nr 2, s. 3-5.

Pierwszy obóz strzelecki, „Światowid”, 20 VII 1929, nr 30 s. 15.

Piękny dorobek pracy strzelców okręgu krakowskiego jest chlubą całej organizacji strzeleckiej, „Strzelec”, 1 V 1932, R. XII ,nr 18, s. 5.

Pod namiotami obozów, „Strzelec. Organ Związku Strzeleckiego” [dalej: „Strzelec”], 3 IX 1933, R. XIII, nr 36, s. 2-3.

Podniosła uroczystość poświęcenia pierwszego obozu strzeleckiego, „Ilustrowany Kurier Codzienny”, 17 VII 1929, nr 192, s. 6. 

„Praca Strzelecka. Miesięcznik”, 1931, nr 5/6 s. 6, 10.

Prezes Bieżeński o rozwoju TS Wisła, „Przegląd Sportowy”, 1931, nr 2, s. 4.

„Strzelec”, 29 VII 1934, R. XIV, nr 30, s. 11.

W naszych obozach, „Strzelec”, 19 VII 1931, R. XI, nr 29, s. 10-11.

Wielka uroczystość strzelecka w Zakrzowie, „Strzelec”, 28 VII 1929, R. IX, nr 30, s. 8-10.

Z obozu strzeleckiego w Zakrzowie, „Ilustrowany Kurier Codzienny”, 16 VII 1930, nr 188, s. 2.

Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982.

Dąbrowski Marian, w: Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, t. II, red. J.M. Majchrowski, G. Mazur, K. Stepan, Warszawa 1994.

Dunin-Wąsowicz K., Zygmunt Lewakowski, PSB, t. XVII, Warszawa–Wrocław 1972, s. 203-204.

Kęsik J., Naród pod bronią. Społeczeństwo w programie polskiej polityki wojskowej 1918-1939, Wrocław 1998.

Kosiek Z., Rouppert Kazimierz Stefan, PSB, t. XXII, Warszawa 1989-1991, s. 327-330.

Książek J., Związek Strzelecki w powiecie wieluńskim w latach 1921-1939, „Rocznik Wieluński”, 2002, 2, s. 81-122.

Kunert A.K., Dąbrowski Marian, w: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik Biograficzny, t. 1, Warszawa 1988, s. 355-356.

Libicki P., Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu (w granicach województw małopolskiego i podkarpackiego), Poznań 2012.

Małolepszy E., Wychowanie fizyczne i sport w działalności Związku Strzeleckiego na wsi w latach 1919-1939. Zarys problematyki, w: Szkice z historii sportu i sprawności fizycznej, red. J. Urniaż, Olsztyn 2009, s. 65-76.

Małolepszy E., Wychowanie fizyczne i sport w województwie wołyńskim w latach 1921-1939 – zarys problematyki, w: Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 12: Z dziejów kultury fizycznej w Polsce do 1945 r., red. R. Urban, L. Nowak, J. Eider, Gorzów Wielkopolski 2016, s. 331-346.

Małolepszy E., Drozdek-Małolepsza T., Bakota D., Wychowanie fizyczne i sport w działalności Związku Strzeleckiego w województwie wołyńskim w latach 1921-1939. Zarys dziejów,Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”, 2017, t. XVI, nr 4, s. 11-26.

Płonka M., Dwór w Dąbrówce – przykład zabytku ocalonego wskutek budowy sztucznego zbiornika wodnego, „Małopolska–Regiony–Regionalizmy–Małe Ojczyzny”, 2019, nr 21, s. 213-235.

Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, red. J.W. Tkaczyński, Kraków 2018, s. 239.

Przegląd treści 16 roczników „Strzelca”. 1921-1936, oprac. J. i F. Korpałowie, Warszawa 1937.

Rejman A., Nowakowski A., Malec M., Zakrzów: dzieje szkoły i sportu na tle dziejów wsi. Na 135-lecie szkoły w Zakrzowie (1884-2019), Rzeszów 2019.

Sikora M., Bortlik-Dźwierzyńska M., Aktion Saybusch. Wysiedlenie mieszkańców Żywiecczyzny przez okupanta niemieckiego 1940-1941, Katowice 2010.

Wrona P., Armia Komendanta. Związek Strzelecki na Lubelszczyźnie w II Rzeczypospolitej, Warszawa 2019.

Wyszczelski L., Armia rezerwowa II Rzeczypospolitej. Społeczeństwo pod bronią 1918-1939, Warszawa 2014.

Zakrzewska A., Związek Strzelecki 1919-1939. Wychowanie obywatelskie młodzieży, Kraków 2007.

https://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=Wincenty+Hyla&find_code=WRD&adjacent=N [dostęp: 1 VI 2021].

Fotografie

Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, Otwarcie strzelnicy małokalibrowej Związku Strzeleckiego im. M. Kaplickiego w Krakowie, sygn. 1-W-2263-2.

Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, Poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę ośrodka szkoleniowego Związku Strzeleckiego w Zakrzowie, sygn. 3/1/0/7/2210.

Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, Ćwiczenia w ośrodku szkoleniowym Związku Strzeleckiego w Zakrzowie, sygn. 3/1/0/7/2211.

Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, Manewry Związku Strzeleckiego w Zakrzowie, sygn. 3/1/0/7/2212.

Podziel się:

// Inne artykuły

Działalność Muzeum Miejskiego w 2022 r.

Pobierz w PDF download a PDF file Author: Karolina Krzeszowska Muzeum Miejskie w Wadowicach The Town Museum in Wadowice e-mail: muzeum@wck.wadowice.pl Abstract Activities of the Town Museum in Wadowice in 2022 The author of

Publikacje za rok 2022

Pobierz w PDF download a PDF file Author: Marcin Witkowski Muzeum Miejskie w Wadowicach The Town Museum in Wadowice  ORCID: click here e-mail: wadoviana@wck.wadowice.pl Abstract: Publications for 2022 List of publications on Wadowice