Pobierz w PDF
Author:
Katarzyna Węgorowska
University of Zielona Góra
ORCID: click here
e-mail: k.wegorowska@ifp.uz.zgora.pl
Abstract
The Wadowice games and pastimes of the future Pope John Paul II verbalized in the fictionalized biography by Pawel Zuchniewicz „The young years of the Pope. Lolek” from 2005
Games and amusements of childhood and adolescence are an important element in the development of every human being. This is demonstrated by the opinions of the native psychologists and the educators quoted in the article. However, the subject of consideration here is comments on games and plays (including sports), preferred by one Wadowice resident – Karol Wojtyla. The characteristics of the linguistic testimonies are recorded in the fictionalized biography by Pawel Zuchniewicz „The young years of the Pope. Lolek” from 2005 allowed the reconstruction of little- known facts from the life of the future Pope John Paul II. Based on them, it is known that in Lolek’s Wadowice, education and self-education played an important role:with there being “quartered in the Wojtyla house” a collection of lead soldiers, a cork gun – the so-called corker – a soccer ball and opportunities for swimming. These were what implied positive interactions with peers and influenced the formation of physical and mental predispositions of Karol Wojtyla – John Paul II – the Polish Pope.
Keywords: games, play, sports, Wadowice, verbalization
Pages
170 – 181
Bibliography:
Monographs and articles
Ast A., Od sportu do turystyki górskiej. Tatrzańskie akcenty w wypowiedziach Jana Pawła II podczas pielgrzymek do ojczyzny, „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 2019, nr 27, 1, s. 219-233.
Brandstaetter R., Jezus z Nazaretu, t. 1: Czas milczenia, Poznań 1994.
Gajda S., Język – językoznawstwo – polonistyka, w: Polonistyka w przebudowie, t. 1: Literatura – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, red. M. Czermińska, Kraków 2005, s. 28-39.
Inny słownik języka polskiego, t. 1-2, red. M. Bańko, Warszawa 2000.
Kowalczyk S., Elementy filozofii i teologii sportu, Lublin 2010.
Mika S., Społeczne postawy zachowania, w: Psychologia, red. T. Tomaszewski, Warszawa 1982, s. 127-170.
Mróz E., Lolek był twardy, w: K. Tadej, Dar świętości. Nieznane i zaskakujące wspomnienia o Janie Pawle II, Częstochowa 2009, s. 76-92.
Niewegłowski J., Wychowawcze wymiary sportu, w: Drogi i bezdroża sportu i turystyki, red. Z Dziubiński, Warszawa 2007, s. 392-403.
Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1984.
Przetacznikowa M., Włodarski Z., Psychologia wychowawcza, Warszawa 1989.
Seul A., Antropologiczno-kulturowy wymiar sportu w nauczaniu Jana Pawła II, „Zeszyty Naukowe Uni wersytetu Zielonogórskiego”, „Scripta Humana”, t. 8: Kultura nie tylko literacka. W kręgu myśli Karola Wojtyły – Jana Pawła II, cz. I, red. E. Bednarczyk-Stefaniak, A. Seul, Zielona Góra 2017, s. 213-229.
Siemek D., Problemy wychowawcze wieku przedszkolnego, Warszawa 1987.
Skuza Z. A., Ginące zawody w Polsce, Warszawa 2006.
Słownik języka polskiego, t. 1-11, red. W. Doroszewski, Warszawa 1985-1989.
Słownik języka polskiego, t. 1-3, red. M. Szymczak, Warszawa 1988-1989.
Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1-2, red. B. Dunaj, Warszawa 2000.
Sterczyk M., Aksjologizacja sportu, Lublin 2011.
Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1-4, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.
Węgorowska K., „A po maturze chodziliśmy na kremówki…”. Językowo-kulinarne refleksje o ulubionych potrawach Jana Pawła II zwerbalizowanych w Sekretach kuchni Watykanu Evy Celady, w: Polszczyzna w różnych jej aspektach od czasów najdawniejszych po współczesność, red. A.S. Dyszak, A. Paluszak–Bronka, K. Kołatka, Bydgoszcz, 2022, s. 277-294.
Węgorowska K., Filologiczne refleksje nad spuścizną Ludźmierza oraz góralską gawędą / gadką o Janie Pawle II i Gaździnie Góralskiej, w: Karol Wojtyła. Jan Paweł II. Słowa prawdy i życia. Szkice lingwistyczne, red. K. Ożóg, B. Taras, Rzeszów 2010, s. 65-77.
Węgorowska K., Jan Paweł II a Czarna Madonna z Jasnej Góry. Refleksje lingwistyczno-kulturologiczne, „Wrocławski Przegląd Teologiczny”, 2019, nr 27, 1, s. 235-252.
Węgorowska K., Językowe świadectwa kultury i obyczajowości Kresów Północno-Wschodnich utrwalone we wspomnieniach ich byłych mieszkańców, Zielona Góra 2004.
Węgorowska K., „Tu się wszystko zaczęło…”. Międzywojenne Wadowice utrwalone w albumowej biografii Adama Bujaka i Michała Rożka Wojtyła. (Spojrzenie lingwokulturologa), „Wadoviana. Przegląd hi storyczno-kulturalny”, 2021, nr 24, s. 131-142.
Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P Żmigrodzki, www.wsjp.pl [dostęp: 12 X 2024].
Zuchniewicz P., Młode lata papieża. Lolek, Warszawa 2005.
Żebrowska-Mazur B., Tradycyjne zabawy z małym dzieckiem na językowym pograniczu polsko-słowackim okolic Dukli w woj. podkarpackim, „Słowo. Studia Językoznawcze”, 2023, nr 14, s. 282-295.